Ο αθλητισμός ως κοινωνικό αγαθό

  • Views 2313

Ο άνθρωπος από τα προϊστορικά χρόνια πορεύεται στο δρόμο της τεχνολογικής εξέλιξης διευκολύνοντας την ύπαρξη του και δημιουργώντας ταυτόχρονα στον εαυτό του ένα διαρκές πρόβλημα. Το έλλειμμα κινητικότητας, που είναι αντίθετο στη φύση του, υποσκάπτει το βιολογικό του υπόβαθρο, την πνευματική, ψυχική και σωματική του υγεία και την ευεξία του.

Ειδικότερα σήμερα οι ευρύτατες εφαρμογές των επιστημονικοτεχνικών επιτευγμάτων στην καθημερινότητα μας, έχουν εκτοξεύσει το έλλειμμα σε τέτοιο ύψος, που αλλοιώνεται η κινητική μας ταυτότητα, συνδέοντας επιπρόσθετα το πρόβλημα με τη δημόσια υγεία και την εθνική παραγωγική δυναμική.

Πρόσφατα Φιλανδοί βιολόγοι ερευνητές διαπίστωσαν την άμεση επίδραση της συστηματικής σωματικής άσκησης στην αύξηση και την επιτάχυνση της παραγωγής κυττάρων σε συγκεκριμένες περιοχές του ανθρώπινου εγκεφάλου. Το γεγονός αυτό δεν εδραιώνει μόνο αλλά και διευρύνει το επιστημονικό θεώρημα ότι η κινητικότητα σχετίζεται με τη γενετική εξέλιξη του ανθρώπινου είδους.

Στο δεύτερο μισό του προηγούμενου αιώνα, όταν η επιρροή των δυϊστικών φιλοσοφικών αντιλήψεων (διαχωρισμός πνεύματος – ύλης και ανωτερότητα του πρώτου) υποχώρησε, απελευθερώνοντας την ανθρώπινη σκέψη από τα ψευδευλαβή δεσμά, τις σκοταδιστικές προκαταλήψεις και τις δεισιδαιμονίες, οι ανθρωπιστικές επιστήμες έστρεψαν τον ερευνητικό τους φακό σε ζητήματα, όπως ο αθλητισμός, η γυναίκα, το φυλετικό κ.ο.κ. που μέχρι τότε εθεωρούντο υποδεέστερα.

Ένας από τους σημαντικότερους ιστορικούς του 20 ου αιώνα ο Ολλανδός Γιόχαν Χουϊζίνγκα στο βιβλίο του «Ο άνθρωπος και το παιγνίδι» (εκδόσεις ΓΝΩΣΗ) αναπτύσσοντας τη γενική θεωρία του για τη γένεση του πολιτισμού, αναδεικνύει το παιγνίδι σε γενεσιουργό αιτία του και το περιγράφει ως ορμέμφυτο. Ο Χουϊζίνγκα ανέλυσε επαρκώς πειστικά ότι το παιγνίδι είναι μία εγγενής ανάγκη του ανθρώπου, είναι κάτι που το έχει μέσα του.

Ο δικός μας Γιάννης Κορδάτος στη σπάνια μπροσούρα του «Προϊστορία και ιστορία του αρχαίου Αθλητισμού» (εκδόσεις Μπάϋρον) , που επιχειρεί μια πρώτη προσέγγιση του ζητήματος από τη φιλοσοφική σκοπιά του διαλεκτικού υλισμού, κάνει ένα ακόμη βήμα παραπέρα, συνδέοντας την ιστορική μετεξέλιξη του ακανόνιστου κινητικού παιγνιδιού σε διακανονισμένο αθλητικό παιγνίδι, με την ανάπτυξη των παραγωγικών μέσων.

Σε άλλο επιστημονικό πεδίο ο Σοβιετικός παιδαγωγός Αντόν Μακάρενκο σε ένα από τα έργα του το «Βιβλίο για τους γονείς» χαρακτηρίζει το αθλητικό παιγνίδι ως την ωριμότερη, ανώτερη και καταληκτική μορφή παιγνιδιού της τρίτης και τελευταίας φάσης εξέλιξης του και το θεωρεί αναντικατάστατο στη διαδικασία προετοιμασίας του παιδιού για την κοινωνική του ένταξη.

Σύμφωνα με το πλέον αποδεκτό σήμερα θεωρητικό μοντέλο κινητικής ανάπτυξης των παιδιών, γνωστό ως «Μοντέλο της κλεψύδρας» που διατύπωσαν το 1998 οι Αμερικανοί D. Gallahue και J. Ozman («Εισαγωγή στην κινητική ανάπτυξη» Αντώνης Καμπάς – εκδόσεις Αθλότυπο 2004), το αθλητικό παιγνίδι κατέχει αναντικατάστατο ρόλο κυρίως στην τελική φάση της κινητικής ανάπτυξης, που αρχίζει στα οκτώ και ολοκληρώνεται στα δεκαέξι περίπου χρόνια της ηλικίας.

Συνεπώς ο Αθλητισμός είναι μία πρωτογενής ανάγκη γι αυτό είναι κοινωνικό αγαθό και δικαίωμα. Δεν προσφέρεται για εμπορική εκμετάλλευση και κάθε ευνομούμενο κράτος επιβάλλεται να διευκολύνει και να διασφαλίζει τη δωρεάν ή φτηνή πρόσβαση όλων των πολιτών και ειδικότερα όλων των παιδιών χωρίς κοινωνικούς αποκλεισμούς. Στη χώρα μας το δικαίωμα στον Αθλητισμό είναι λαϊκή κατάχτηση συνταγματικά κατοχυρωμένη (άρθρο 16 παρ. 9).

Το δικαίωμα όλων των παιδιών στον Αθλητισμό χωρίς κανέναν αποκλεισμό και καμία διάκριση είναι κατοχυρωμένο και με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού του 1989, που έχει υιοθετήσει η Unisef, έχει αναγνωριστεί από 191 χώρες του κόσμου, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, της οποίας αποτελεί νόμο του Κράτους και η τήρηση της οποίας αυτονόητα πρέπει να ελέγχεται κι να εποπτεύεται από την ανεξάρτητη αρχή του Συνηγόρου του Παιδιού.

Έχουν όμως πραγματικά όλα τα Ελληνόπουλα την ίδια ευκολία πρόσβασης στον Αθλητισμό;

 

Τάκης Πετρόπουλος

Σύμβουλος Δημάρχου σε θέματα αθλητισμού